De maand december zal in het teken staan van een grote aandelenactie bij de Zonnekouter; als kers op de taart van 24 jaar ontwikkelen van de Zonnekouter als vrije biodynamische boerderij .

Als aftrap schetst pionier An haar verhaal: hoe is het ooit begonnen, hoe zijn we (samen!) zover geraakt, en waar gaan we samen naartoe?

DE ZONNEKOUTER WORDT EIGENAAR VAN ERF EN GEBOUWEN

Toen André de ouderlijke boerderij van de familie Coens verderzette, trokken de broers Albert en Gaston (Walter zijn vader) met hun gezin naar een pachthof ‘in de Walen’ om er samen te boeren. Na een tijdje bleek dit echter niet meer leefbaar voor twee groeiende gezinnen, en verhuisde boer Gaston met zijn gezin naar een pachthof in Oost-Eeklo. Daar groeide Walter op in het gezin van tien op een kleine gemengde boerderij; het waren goeie boerenjaren met veel mooie herinneringen. Zo had Gaston het fokken van varkens in de vingers, hij won er prijzen mee, en mocht zelfs eens met zijn prijsbeest op de trein naar het landbouwsalon in Parijs! Maar toen die boerderij na 9 jaar werd verkocht moest alweer alle hebben en houwen op de kar geladen, en trok heel de familie naar een pachthof in Beervelde, waar ze nog maar eens herbegonnen. Om na een aantal moeilijke jaren te merken dat er teveel moest geïnvesteerd worden om te kunnen blijven boeren; met veel hartzeer zijn ze er toen uiteindelijk mee gestopt.

 Dit verhaalt de tragiek van de landbouw in Vlaanderen: hoe kan een boer het blijven opbrengen om op zo’n korte termijn helemaal alleen al die kapitaalsinvesteringen te doen (grond, gebouwen, machines, vee…), en hoe kan een landbouwbedrijf duurzaam ontwikkelen als het altijd maar van eigenaar en grond verandert?

 Het was de wens van Walter en mij om een duurzame biodynamische boerderij op te starten die kon blijven voortbestaan, ingebed in de samenleving. Walters jeugdervaringen hebben ons er toe aangezet om op zoek te gaan naar goede antwoorden op al die grote vragen, en zo een stevig fundament te leggen voor die boerderij. Wie wordt eigenaar van de grond, van het erf, wie draagt de investeringen? Welke structuren zijn ervoor nodig die boer én boerderij een toekomst kunnen geven, zodat het boerenerf niet zomaar kan verkocht worden? En wie zorgt voor al dat kapitaal? Als wij voedsel telen voor de samenleving, welke bijdrage kan die samenleving dan leveren? We wilden ook een samenwerking tot stand brengen, waarin een nieuwe generatie jonge boeren kon instappen die de boerderij zouden laten doorgroeien over generaties heen.

En de antwoorden moesten lange termijn zijn, zoals bodemvruchtbaarheid, voedselvoorziening, groeiende bomen en zorg voor ons leefmilieu dat ook zijn.

 We kwamen uit bij twee fundamenten: een vzw die boerengrond kon vrijkopen, en een coöperatie  die een samenwerkingsverband mogelijk maakt en eigenaar van de boerderij kon worden. Met een groep boer.inn.en aan het roer, én financieel mee gedragen door de consumenten.

We hadden zelf weinig beginkapitaal, wat ergens ook hielp. We konden immers niet alles zelf oplossen, en moesten rondom ons te zoeken naar wie deel wilde uitmaken van ons project en er aan bijdragen. Dit alles gebeurde ook niet in één keer; we lieten het organisch groeien, om telkens als wij en de boerderij er klaar voor waren een nieuwe stap te zetten.

 We kochten van bij de start 4ha  land vrij met  vzw Land-in-zicht, met behulp van vele leners en schenkers; en 15 jaar later nog eens 2.3 ha erbij. Het erf kochten we (voorlopig) zelf, samen met enkele koeien en wat machines, en we startten als fiere boeren onze bioboerderij De Zonnekouter op vrije grond! De eerste jaren werd er duchtig opgeruimd, gebouwd en gerestaureerd, met hulp van vele handen. De Zonnekouter groeide langzaam uit tot een kleine maar rendabele gemengde boerderij, met een hoevewinkel en groentepakketten, en met hoe langer hoe meer werk.

 Onze tweede stap gebeurde in 2014: we richtten samen met Arne, Lien en Katrien de Zonnekoutercoöperatie op, zodat deze nieuwe generatie boer.inn.en volwaardig kon instappen. Meer schouders onder het project, een betere taakverdeling, en financieel gesteund door een 100tal aandeelhouders.

Niet lang daarna overleed Walter, maar gelukkig stonden we toen met z’n vieren klaar om elkaar te ondersteunen en het werk verder te zetten… Een jaar later stortte onze serre in onder een grote sneeuwvracht, waarbij we van 80 nieuwe aandeelhouders financiële én daadkrachtige ondersteuning kregen voor de heropbouw. De coöperatie bewees haar kracht: samen stonden we sterk!  Doorheen de jaren zocht de groeiende ploeg medewerkers haar eigen weg in het Zonnekouterverhaal.

 Nu, met 7 vaste medewerkers en ondersteund door een kleine 200 aandeelhouders, zijn we klaar voor de derde stap: het sluitstuk dat de Zonnekouter als vrije boerderij toekomst zal geven!  Deze maand verkoop ik het erf en de gebouwen aan de Zonnekoutercoöperatie, die daarmee ook het kapitaal, dat we bij de opstart investeerden, overneemt.

 Ook dit kunnen we niet alleen realiseren! 

Vanuit de coöperatie lenen we een deel, Arne en Marie (die dit jaar op het erf kwamen wonen) brengen ook een deel in. Daarnaast hebben we nog 100.000€ aan kapitaal nodig om dit te realiseren. Hieraan kunnen jullie, trouwe klanten en sympathisanten, een wezenlijke bijdragen leveren: door één of meerdere aandelen van 270 € te kopen word je mede-eigenaar van het Zonnekouterproject, en maak je het mee mogelijk dat de Zonnekouter echt op eigen benen kan staan.

 Eindelijk volwassen! Dan kan ik met een gerust hart als trotse moeder het boerenwerk langzaamaan achter mij laten; de toekomst van De Zonnekouter is immers verzekerd!

Boer Walter zou gelukkig zijn, boer Gaston ook denk ik…

 Doe je ook mee? Waarvoor dank!
An

Klein: veldsla, spruitjes en pastinaak van eigen Zonnekouterland (Vroente);  knolselder van De Kollebloem (Vroente); zoete aardappel van ’t Ambrozijn en boerenkool van De Levende Aarde.  

Groot: rammenas, Chinese kool en pastinaak van eigen Zonnekouterland (Vroente); pompoen van Ourobouros (Vroente); boerenkool van De Levende Aarde; wortel van De Blauwe Spie; oesterzwam (Be); peterselie (Be); broccoli (Nl).

Gemengd: knolselder van De Kollebloem (Vroente); paksoi en butternut van ’t Goed ter Heule; wortel van De Blauwe Spie; topaz appel van De Fruittuin; nashi peer (Fr) en appelsien (Es).  

Fruit: topaz van de Fruittuin, nashi peer (Fr); appelsien (Es); mango (Es); banaan (Pe, Fair Trade).