Groentensprokkels week 46

Beste abonnee,
We zijn nog altijd aan het wachten op een eerste graadje nachtvorst, terwijl we toch nog stiekem verder genieten van het mooie weer. Eens half september voorbij wieden we geen knopkruid meer; bij de eerste nachtvorst verdwijnt het immers als sneeuw voor de zon, wat ons veel werk bespaart. Nu niet dus; het blijft maar woekeren. Ook de pas ingezaaide gras-klaver geraakt terug bedekt door het welig kiemende kruid.
Nu, wij zijn niet de eersten die lichtjes zenuwachtig worden van dit enthousiaste plantje. Galinsoga is oorspronkelijk Zuid-Amerikaans; het wordt daar ook als groente gegeten. Het kwam mee met de cultuurgewassen eind 18de eeuw naar de botanische tuinen van Europa, waar het ook als groente werd geteeld. Het liep echter lichtjes uit de hand, en groeit hier sindsdien uitbundig in moestuinen en op humusrijke akkers (dus nog het liefst bij bioboeren) als on-gewenst kruid; kortom on-kruid. Meestal schoffelt dit plantje in kiemstadium gemakkelijk weg, en vervriest het ook erg vlug, zodat het niet altijd een probleem hoeft te zijn. Maar als de vorst wegblijft, of we zijn het onkruid niet vroeg genoeg meester, durft het ons wel eens boven het hoofd groeien. Dan haalt het knopkruid haar pionierskwaliteiten boven, produceert in sneltempo duizenden bloemetjes, en strooit haar vlugrijpend zaad massaal over de akker.
Dat onze voorouders er ook niet onverdeeld gelukkig mee waren, getuige de creatieve, vaak oorlogs-geïnspireerde benamingen die ze het frele plantje toedichtten.
Een staaltje: In Oost-Vlaanderen Duits-kruid, Duits-vuil, Moffenkruid (knopkruid geraakte hier erg verspreid tijdens 1ste en 2de WO; waarschijnlijk vormden de verlaten slagvelden een erg geschikt biotoop…). In West-Vlaanderen en Nederland Frans-kruid; in Duitsland Franzosenkraut (meegekomen met de ‘Franzosenkriegen’ in 18de – begin 19de eeuw). In Nederlands Limburg en Noord-Brabant noemen ze hetAmerikaans kruid, Amerikaanse bocht (mee met WO II en de invoer van maïs als veevoer). In Groningen Jodenkruid; in Vlaanderen Akkerpest en ook Hollands-kruid (…). Genoemd dus naar alles waar we iets tegen hadden. In Engeland hielden ze de eer aan zichzelf, en noemden het Shaggy soldier en (zowaar een positieve noot!) Galant soldier.
Boeren hebben zo hun eigen manier om oorlogsherinneringen levend te houden…
Maar… onze topkoks hebben het ondertussen wél herondekt als groente, en verwerken de blaadjes in allerlei gerechten. De bloemen en bloemknoppen worden over het algemeen niet gegeten. Het blad past rauw in salades (de bovenste vier bladeren zijn het fijnste) en er is een uitstekende pesto van te maken. Of bereid het als spinazie; de jonge toppen kunnen geheel mee, van het onderste deel van de plant alleen de bladeren. Of kook het als kruid mee in allerlei soepen. Zo valt er altijd toch iets te oogsten. Als de klanten meewillen tenminste…

Samenstelling pakket

Recepten